Υγεία

Οι πιο συχνές λοιμώξεις στα παιδιά

19 Ιουλίου 2022

Το Κοινό κρυολόγημα

Ένα παιδί προσχολικής ηλικίας μπορεί να παρουσιάσει 3-8 «κρυολογήματα» τον χρόνο. Τα περισσότερα παιδιά αρρωσταίνουν 8-10 φορές τα 2 πρώτα χρόνια ζωής. Οφείλεται αποκλειστικά σε ιούς πχ ρινοϊοί, ιοί της παραϊνφλουέντζας, κορονοϊοί, αδενοϊοί κλπ. Πάνω από τις μισές περιπτώσεις οφείλονται σε οροτύπους του ρινοϊού.
Ο ρινοϊός ανακαλύφθηκε την δεκαετία του 1950 και 70 χρόνια μετά εξακολουθεί να μη υπάρχει θεραπεία ή εμβόλιο (αυτό συμβαίνει λόγω των πολλών οροτύπων με διαφορετικές πρωτεϊνες). Υπάρχουν μόνο υποστηρικτικές αγωγές για την ανακούφιση από τα συμπτώματα.
Η μετάδοση γίνεται με την άμεση επαφή μεταξύ ατόμων ή με σταγονίδια που εκτοξεύονται με τον βήχα, το φτάρνισμα και την ομιλία. Ο ιός μπαίνει στον οργανισμό μας από τη μύτη ή τα μάτια από μολυσμένα σταγονίδια ή τα χέρια μας που έχουν μολυνθεί από άλλο άτομο ή αντικείμενα. Η περίοδος επώασης (το χρονικό διάστημα από την μόλυνση μέχρι την εμφάνιση συμπτωμάτων) είναι κατά μέσο όρο 2 ημέρες αν και έχει αναφερθεί εκδήλωση συμπτωμάτων και εντός ωρών από την είσοδο του ιού στον οργανισμό μας.
Οι ρινοϊοί υπάρχουν στο περιβάλλον όλο τον χρόνο, αλλά προκαλούν την κορύφωση των κρουσμάτων φθινόπωρο , άνοιξη και λίγο το καλοκαίρι. Τον χειμώνα οι αιτίες του κοινού κρυολογήματος κυρίως φαίνεται να είναι η γρίπη και ο RSV (αναπνευστικός συγκυτιακός ιός). Ο ρινοϊός φαίνεται να πολλαπλασιάζεται καλύτερα σε θερμοκρασίες κάτω των 37ο C που είναι ο μέσος όρος θερμοκρασίας του ανθρώπινου σώματος. Η ρινική κοιλότητα έχει θερμοκρασία γύρω στους 33ο C κάνοντας την ιδανικό περιβάλλον για τον ιό.

Γιατί αρρωσταίνουμε περισσότερο τους κρύους μήνες;

Πρώτα από όλα η μύτη εκτίθεται στο κρύο και η τοπική άμυνα μειώνεται (μειωμένη παραγωγή προστατευτικής βλέννης και μειωμένη κυκλοφορία κυττάρων άμυνας από το αίμα στα αγγεία της μύτης) οπότε δεν μπορεί εύκολα ο οργανισμός μας να αντιμετωπίσει τον ιό στον σημείο που προσπαθεί αυτός να εισέλθει στο σώμα μας. Όταν έχει κρύο μαζευόμαστε σε κλειστούς χώρους, όπου η επαφή είναι πιο κοντινή και στη ξηρή ατμόσφαιρα ο ιός επιβιώνει καλύτερα και μετακινείται ευκολότερα. Μελέτες έχουν δείξει ότι απότομη πτώση της θερμοκρασίας και της υγρασίας του αέρα αυξάνουν τη πιθανότητα να εκδηλωθούν συμπτώματα κοινού κρυολογήματος στον πληθυσμό.
Επίσης η έκθεση στο ηλιακό φως μειώνεται δραστικά με επακόλουθο την χαμηλή παραγωγή βιταμίνης D.
Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε την συμβολή της άθλησης στην διατήρηση της καλής κατάστασης του αμυνιτκού μας συστήματος και όταν κάνει κρύο υπάρχει η τάση να μειώνουμε τη φυσική μας δραστηριότητα.
Παρόλα αυτά υπάρχουν και μελέτες σε ενήλικες που δείχνουν συσχέτιση της φυσικής δραστηριότητας σε συνήθεις θερμοκρασίες του χειμώνα για τις εύκρατες ζώνες και καλύτερης απόκρισης του αμυντικού συστήματος.

Τα συμπτώματα είναι γνωστά σε όλους. Συνάχι δηλαδή φτάρνισμα και μάτια που τρέχουν, μύτη με καταρροή και «μπούκωμα», κακοδιαθεσία, εκνευρισμός, πονοκέφαλος, συνήθως χαμηλός πυρετός (<39ο C), πονόλαιομος με ή χωρίς βήχα ξηρό ή παραγωγικό. Η διάρκεια των συμπτωμάτων είναι συνήθως 5 -7 ημέρες και οπωσδήποτε λιγότερο από 14 ημέρες.
Παρόλη την εκτεταμένη έρευνα κανένα φάρμακο και καμία θεραπευτική παρέμβαση δεν έχει αποδειχτεί να οφελεί παρά ελάχιστα στη διάρκεια των συμπτωμάτων. Όπως είπαμε το κοινό κρυολόγημα οφείλεται σε ιούς και άρα τα αντιβιοτικά, που στοχεύουν αποκλειστικά στα βακτήρια, δεν έχουν καμία θέση στην θεραπευτική αγωγή. Το κοινό κρυολόγημα λοιπόν είναι αυτοϊώμενη νόσος. Ωστόσο επιπλοκές μπορεί να υπάρξουν όπως ωτίτιδα, παραρρινοκολπίτιδα και πνευμονία για τις οποίες ΜΠΟΡΕΙ να απαιτηθεί η χορήγηση αντιβίωσης ΑΝ θεωρηθεί ότι έχει εμπλακεί κάποιο βακτήριο.
Αφού γνωρίζουμε τα συμτώματα η ανακούφιση από αυτά είναι κοινός τόπος.
Καθαρισμός της μύτης με σκευάσματα φυσιολογικού ορού ή θαλασσινού νερού σε αμπούλες ή spray.
Τοπικά αποσυμφορητικά για τη μύτη
Τα αντισταμινικά μπορεί να βοηθούν στην ελάττωση της καταρροής αν και οι μελέτες παρουσιάζουν αντικρουόμενα αποτελέσματα.
Το μέλι σε πολλές μελέτες έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητά του στην αντιμετώπιση του βήχα.
Αντιβηχικά και σιρόπια για τον παραγωγικό βήχα δεν συνιστώνται σε παιδιά κάτω των 2 χρονών.
Αντιπυρετικά
Άφθονα υγρά
Ανάπαυση

Πάνω από όλα είναι η πρόληψη. Σύμφωνα πάντα με μελέτες συνοπτικά αναφέρω τα εξής:

Η καλή υγεινή των χεριών είναι το βασικό μας όπλο. Η χορήγηση βιταμίνης C ή εχινάκειας δεν έδειξαν ενθαρρυντικά αποτελέσματα και η χρήση τους δεν συνιστάται. Είναι γνωστός πλέον ο ρόλος της βιταμίνης D (που ουσιαστικά αποτελεί ορμόνη του οργανισμού) στην καλή αμυνα του οργανισμού μας έναντι παθογόνων. Έτσι τα καλά επίπεδα βιταμίνης D στον οργανισμό συμβάλλουν στην προστασία από τις λοιμώξεις.

Βιβλιογραφία

• Human Rhinoviruses, Clin Microbiol Rev 2013;26:135-162
• Vitamin D and Immune System, J Investig Med 2011;59:881-886
• American Academy of Pediatrics news December 2011
• A Decrease in Temperature and Humidity Precedes Human Rhinovirus Infections in a Cold Climate, Viruses. 2016 Sep; 8(9): 244.
• Immune changes in humans during cold exposure: effects of prior heating and exercise, Journal of applied physiology 01 AUG 1999